درباره گواهی نامه های استاندارد بیشتر بدانید
چرا به گواهینامه استاندارد نیاز داریم؟
علت نیاز به تدوین و برقراری استانداردها پاسخی کاملا واضح دارد. امروزه پیشرفت و بهبود کیفیت در ارائه خدمات و محصولات نقش مهمی در موفقیت یک سازمان ایفا می کند. رقابت در جلب نظر مشتری، باعث شده است که سازمان ها و شرکت ها به فکر بهبود کیفیت و مدیریت منابع و اصلاح گردش کارها بیفتند.
در این راستا، برای بررسی نحوه کار، دستورالعمل ها و چرخه های موجود در سازمان های مختلف و قیاس آن ها، وجود استانداردهای مربوطه و تدوین قوانین نیازی ضروریست. چرا که بر اساس این چهارچوب ها می توان به نتیجه صریح تر و صحیح تری دست یافت.
استانداردهای ایزو و کیفیت چیست؟
چگونه و با استفاده از چه ابزاری می توانیم کیفیت محصولات و خدمات خود را تضمین کنیم و آیا نظام و قاعده ای برای این کار وجود دارد؟
احتمالا همگی می دانیم که پاسخ این سوال دراستانداردهای تضمین کیفیت نهفته است. سازمان بین المللی استاندارد برای پاسخ به این نیاز شرکتها، استانداردهای مختلفی را تعریف کرده است.
معروفترین این استانداردها ISO 9000 میباشد که موج آن بسیاری از سازمان ها و شرکتها ایرانی را فرا گرفته است.
مشخصا استانداردهای ایزو با استانداردهای تضمین کیفیت تفاوت دارد. متاسفانه هنوز بسیاری از مردم و حتی مدیران شرکتهای ما این دو استاندارد را با هم اشتباه میگیرند و مثلا گواهی نامه ایزو ۹۰۰۰ را نشان از کیفیت محصول می دانند.
تفاوت این استانداردهای « تضمین کیفیت » با استانداردهای « کیفیت محصول » به نوع نگاه ما به کیفیت از دیدگاه کل شرکت و محصول مربوط می شود.
استانداردهای محصول معمولا حداقل مشخصه های فنی لازم برای کیفیت محصول را بیان می کنند. اما استانداردهای تضمین کیفیت حداقل الزامات کیفی لازم در همه ابعاد شرکت و فرایندهای آن را نشان می دهند. برای مثال استاندارد محصول مشخص می کند که محصول ما از نظر استحکام، دوام، ابعاد، اندازه و غیره باید چه مشخصاتی را داشته باشد تا حداقل کیفیت قابل قبول را داشته باشد. اما استاندارد تضمین کیفیت هیچ گونه مشخصات خاصی را برای محصول بیان نمی کند، بلکه فقط تاکید می کند که عوامل تاثیرگذار بر کیفیت باید از طریق فرآیندهای مختلف مثل تولید ، طراحی و خرید کنترل شوند.
آنچه باید درباره گواهینامه های استاندارد بدانید !!!
ایزو چیست؟
مطمئنا همه ی ما تا به حال اسم ایزو را شنیده ایم و شاید از خود پرسیده باشیم که این ایزو چیست که از جزئی ترین مواد غذایی تا تاسیسات عظیم سد سازی را شامل می شود؟ جواب تمام این دست سوالات خود را در مقاله ی بعد خواهید یافت.
ISO چیست؟
(ISO) که مقر آن در ژنو می باشد, یک سازمان غیر دولتی بین المللی است که در ۲۴ فوریه سال ۱۹۴۷ تاسیس یافت. این سازمان متشکل از موسسه های ملی استاندارد کردن ۱۳۰ کشور بزرگ و کوچک, صنعتی و در حال توسعه از کلیه مناطق دنیا می باشد.
وظیفه اصلی (ISO) توسعه استاندارد کردن و فعالیت های مرتبط در جهان با نگرشی تسهیل کننده نسبت به تبادلات بین المللی کالاها و خدمات, بهبود همکاری در محدوده علمی, فنی, اطلاعاتی و فعالیت های اقتصادی و حمایت از تولید کننده و مصرف کننده می باشد.
سازمان بین المللی استاندارد (ISO) تدوین استانداردهای فنی و اختیاری را بر عهده دارد. این استانداردها تقریباً شامل کلیه موارد مربوط به تکنولوژی می گردد و نیز کمک به ساخت و عرضه کالاها و خدمات موثرتر, ایمن تر و بهداشتی تر می نماید. استانداردهای (ISO) تجارت و بازرگانی بین کشورها را آسان تر و صحیح تر می کند و به طور کلی از مصرف کنندگان کالاها و خدمات حمایت کرده و زندگی آنها را سهل تر می نماید. به عبارت دیگر اقدامات (ISO) که منتج به موافقت نامه های بین المللی گشته, نهایتا به صورت استانداردهای بین المللی چاپ می شود.
سازمان بین المللی استاندارد (ISO) از اعضای خود تشکیل شده است و سازمان های عضو (اعضای اصلی یا Member baby) نمایندگان مراجع استاندارد کردن در کشورهای متبوع خود می باشند, بنابراین فقط یک سازمان می تواند به عنوان نماینده از هر کشور عضویت یابد.
از اعضای دیگر سازمان بین المللی استاندارد (ISO) عضو مکاتبه ای (Correspondent Member) می باشد که معمولا سازمانی از یک کشور است که تا به حال فعالیتی در ارتباط با استاندارد کردن و تدوین استاندارد نداشته است. این سازمان صرفاً در مواردی که ذی نفع است اطلاعاتی کسب می نماید و در فعالیت های فنی مشارکتی ندارد.
عضو دیگر (ISO) عضو مشترک (Subscriber Member) است که کشورهایی که دارای اقتصادی خرد می باشند می توانند این عضویت را داشته باشند.
سازمان بین المللی استاندارد تا پایان ژانویه ۲۰۰۱ دارای ۱۳۸ عضو شامل ۹۱ عضو اصلی, ۳۶ عضو مکاتبه ای و ۱۱ عضو مشترک بوده است.
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از جمله اعضای اصلی آن بوده و در تدوین استانداردهای بین المللی مشارکت دارد.
چرا استانداد ها مهم هستند؟
امروزه استانداردها به بخش جدایی ناپذیری از سلیقه ی خرید ما تبدیل شده اند، جالب اینجاست که شاید بسیاری از ما ندانیم در ازای این اعداد و حروف چه چیزی عایدمان میشود!
اهمیت و کاربرد استانداردها
با دقت بر بسته بندی کالای خریداری شده ممکن است علامت یا علایمی مانند آرم استاندارد ایران، CE، ISO 9001:2000، ISO 14001:2004، OHSAS 18000، HACCP یا … را مشاهده کنید.
هرکدام از این علایم نشان دهنده پیامی هستند، مثلا HACCP فقط بر روی محصولات غذایی مشاهده می شود ونشان دهنده سلامتی ایمن بودن مواد غذایی است که در خط تولید آن نقاط بحرانی شناسایی و کنترل می شوند.
ISO 9001:2000 یعنی سازمان تولید کننده آن محصول از نظام کیفیت خاصی برخوردار است. CE مجوز ورد کالا به بازار اروپا و GS مجوز ورود کالا به بازار آلمان است. ISO 14001 و OHSAS به ترتیب بیانگر نظام مدیریت زیست محیطی و ایمنی و بهداشت شغلی هستند. به عبارت دیگر علایم استاندارد اجباری ایران، CE و CS جزو استانداردهای محصول و استانداردهای ISO14001 & OHSAS18001 جزو استانداردهای مدیریتی محسوب می شوند. معمولا گفته می شود صنعت کشور ما ۱۰ تا ۳۰ سال از آخرین تکنولوژی عقب تر است، اما خوشبختانه در صنعت استانداردهای مدیریتی مانند ایزو اینگونه نیست و به محض تدوین استانداردی جدید، متخصصان ما نسبت به ترجمه و انتشار آنها اقدام می کنند. استانداردهای ISO 22000:2005 مربوط به زنجیره صنایع غذایی و ISO 27001:2005 مرتبط با نظام مدیریت امنیت اطلاعات نمونه هایی از این استانداردها می باشند که به تازگی از تدوین نسخه اصلی آنها می گذرد.
استاندارد کردن و استاندارد از پایه های علم و فناوری است که در پیشرفت صنعت و اقتصاد نقشی به سزا دارد و باید در جهت افزایش سطح کیفیت ها تلاش کرد تا به فناوری پیشرفته تولید هر محصول نایل آمد. اغلب چنین می پندارند که استاندارد فقط برای حفظ منافع مصرف کننده است. البته این نظر تا حدی صحیح است و استاندارد به نیازهای فردی و اقتصادی مصرف کنندگان توجه دارد، اما استحکام صنعت و فناوری را نیز در نظر دارد و می توان گفت که سود حاصل از رعایت استاندارد برای تولیدکنندگان بیش از مصرف کنندگان است، زیرا صرفه جویی های حاصل از کاهش انواع قطعات و مواد اولیه غیر ضروری و ضایعات، به قدری چشمگیر است که هر گونه سرمایه گذاری در زمینه استاندارد سازی فرآورده ها و خدمات را برای صاحبان صنایع موجه می سازد، به طوری که آنان در اندک زمان می توانند نتایج محسوس آن را به صورت مبالغ ذخیره شده مشاهده کنند.
با اجرای درست قوانین و مقررات استاندارد هزینه های انبارداری و ساخت ابزار و ماشین آلات کاهش می یابد، فرایند تولید منظم می شود، آرایش عملکرد کارخانه ها به نحو متعادلی تنظیم می گردد، نگهداری اسناد، نقشه ها و طرح های مربوط به تولید محصولات طبق یک نظام دقیق بازیابی سریع، طبقه بندی و بایگانی می شود، همکاری میان واحدهای گوناگون هر سازمان یا کارخانه برای پیشبرد فرآیند تولید میسر می شود، تفاهم کارکنان در مسائل فنی تحقق می پذیرد و سرانجام با تولید کالای کیفیت دار و بسته بندی مطلوب، رضایت مصرف کنندگان نیز جلب می شود و به این ترتیب استاندارد شالوده استواری را برای پیشرفت و توسعه صنعت و اقتصاد فراهم می سازد.
در جهان صنعتی امروز همه چیز دست تحول است در این عرصه استانداردهای جدیدی که به مدیریت کیفیت موسوم است فقط به نتیجه محصول نهایی بسنده نمی کند، بلکه یک خط تولید را از ابتدا تا انتها زیر نظر می گیرد.
این مدیریت برنامه ریز و هدفمند زندگی و پویایی را به بخش های سازمانی هدیه می دهد. سرمایه گذاری در جهت بهبود کیفیت کالاهای تولیدی برای پاسخ گویی به نیازهای مصرف کنندگان داخلی و راهیابی کالاها به بازارهای جهانی و کاهش واردات، مهمترین اصل در خط مشی توسعه اقتصادی است هر کشور در حال توسعه که افزایش و بهبود ظرافت صنعتی را در رأس برنامه های خود قرار داده باشد، در می یابد که استاندارد نمودن شاخص های تولید و خدمات و همچنین سنجش و کنترل کیفیت محصولات از جمله نکات اصلی در برنامه های توسعه است.
ایزو ۹۰۰۱ چیست؟
در مقاله زیر ایزو ۹۰۰۱ را به عنوان رایج ترین گواهینامه ایزو مورد بررسی قرار می دهیم تا بفهمیم این تاییدیه محبوب دقیقا چه کاری میکند؟
این استاندارد یکی از متداول ترین استانداردها در ایران و جهان است.
ایزو ۹۰۰۱ چیست؟
چه کسی سود می برد؟
سازمان ها برای حفظ موقعیت بازار ملی و بین المللی خود، می بایست با هدف تولید محصول و همچنین استفاده از فرایندهای با کیفیت ، در بازار رقابت برای بهبود گام بردارند. از این رو برای نیل به این مهم استفاده از سیستمی مشخص که در عرضه بین المللی بارها مورد استفاده قرار گرفته باشند ، توصیه می شود.
چه چیزی به دست می آید؟
- تحقق یافتن اهداف سازمان
• وضوح و شفافیت فرآیندهای داخلی سازمان و استفاده بهینه از موقعیتها
• جلوگیری و پیشگیرانه عمل نمودن به جای اصلاح خطاها
• بهبود فعالیتها و ارتقاء کارآیی سازمان از بروز عدم انطباق
• رضایت کارکنان و مشتریان
• صرفه جویی در هزینه و زمان
• بهبود مستمر
خلاصه ی شرایط ایزو ۹۰۰۱:۲۰۰۸ به زبان غیر رسمی
استاندارد مطمئن ترین مسیر برای نیل به توسعه پایدار است.
سیاست حفظ کیفیت یک بیانیه رسمی از جانب مدیریت است که به صورت غیرقابل تفکیکی به برنامهها و طرح های بازرگانی و تولیدی موسسات و همچنین نیازهای مشتریان گره خورده است و این سیاست ها باید در تمام لایهها و بخش ها و همچنین کارکنان یک سازمان رعایت و تعهد گردند و برای این منظور هر یک از کارکنان احتیاج به اهداف قابل اندازه گیری برای کارشان دارند.
تصمیمات مربوط به مدیریت کیفیت بر پایه اطلاعات و دادهها و همچنین سیستم، که شامل حسابرسی معمول برای ارزیابی انطباق و کارایی است، بنا شده است .
سوابق و دادهها می بایست نشان دهنده چگونه و چطور تولید شدن مواد خام و محصولات باشند تا از طریق ردیابی منابع به مشکلات پی برده شود.
شمابه یک ملاک روند، برای کنترل کیفیت اسناد شرکت خود نیاز دارید. هرکسی می بایست به این اطلاعات دسترسی داشته و چگونگی استفاده از آنها به صورت به روز، را بداند .
برای ابقای سیستم مدیریت کیفیت و تولید محصولات مرتبط به هم، شما احتیاج به فراهم کردن زیر ساخت، منابع، اطلاعات، امکانات و تجهیزات، ابزارهای بررسی و کنترل و همچنین شرایط محیطی دارید .
شما احتیاج به استخراج تمام عناصر حیاتی روندهای تولیدی خود دارید که اینکار از طریق کنترل و نمایش بررسی ها و اطمینان حاصل کردن از تکمیل کننده بودن اهداف کیفیت تولید دارید. اگر شما وسایل بررسی را به صورتی کارا طراحی کرده باشید، میتوانید مطمئن باشید که اهداف تعیین شده بلند مدت قابل دسترس میشوند و این اهداف به صورت اهداف فردی در نمیآیند.
برای هر کدام از محصولاتی که شرکت تولید میکند شما نیاز به انتشار اهداف کیفی جدید دارید تا طرح روند، اسناد و نتایج بررسی ها را به عنوان ابزاری برای بهبود و رشد استفاده کنید.
شما احتیاج به تعیین نقاط حساسی که هر کدام از روندها دارا میباشند دارید تا از طریق کنترل و بررسی این نقاط اطمینان حاصل کنید که همه چیز تحت میزانهایی که شما تعیین کرده اید، پیش میرود.
شما احتیاج به شرایط واضحی از فروش محصول دارید.
شما نیاز به تصمیم گیری درباره الزامات مشتریان و طراحی سیستمی برای برقراری ارتباط مشتریان با اطلاعات محصولات، پرس و جو، قرارداد، بازخورد و شکایت دارید.
زمان توسعه محصول جدید، شما احتیاج به برنامه ریزی مراحل بهبود جدید برای توسعه محصول و همچنین آزمایش این مراحل دارید.
شما احتیاج به تجدید نظر در کاربردها و روندهای معمول در غالب حسابرسی داخلی و نشست ها دارید تا تصمیم بگیرید که آیا مدیریت کیفیت کارا میباشد و این سیستم ما را به کدام جهت میبرد(با توجه به مشکلات پیشین و بلفعل). برای این منظور اطلاعات فعالیتها را نگهداری کرده و نقاط قوت و ضعف آنها را مورد بررسی قرار می دهید.
با توجه به مشکلات پنهانی و بلفعل (مشتریان، فراهم کنندگان مواد اولیه و مشکلات داخلی) شما نیاز به روندهای ثبت شدهای دارید که اطمینان حاصل کنید که هیچ کسی محصولات بد شما را استفاده نمیکند و تصمیم بگیرید که با این محصولات بعضاً معیوب چه کنید و این کار تنها با توجه به ریشههای به وجود آورنده تولید این محصولات بد و همچنین تهیه گزارش و نگهداری آن که برای تکرار نکردن دوباره این ایراد تعبیه میشوند، قابل انجام است.