دستورالعمل پذیرش˛ عرضه و معاملات اوراق بهادار در شرکت فرابورس ایران در قالب پنج بازار مجزا تبیین گردیده است. پذیرش سهام شرکتهای سهامی عام صرفاً در بازارهای اول و دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفاً در بازار ابزارهای نوین مالی صورت میپذیرد. متقاضی پذیرش در صورت دارا بودن شرایط پذیرش، باید تقاضای پذیرش خود را در یکی از این بازارها به فرابورس ارائه نماید. شرایط کلی پذیرش شرکت ها به شرح ذیل می باشد:
بازار اول
سهام شرکتهای سهامی عام با ویژگیهای زیر در بازار اول قابل پذیرش میباشد:
نزد سازمان ثبت شده باشد.
حداقل ۱۰ درصد از سهام ثبتشده آن شناور بوده و تعداد سهامداران آن حداقل ۲۰۰ نفر باشد
۳حداقل دو سال از زمان بهرهبرداری عملیات یا ارائۀ خدمات آن گذشته باشد،
آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل ده میلیارد ریال باشد،
زیان انباشته نداشته باشد،
گزارش حسابرس برای آخرین دوره/ سال مالی منتهی به پذیرش درخصوص صورتهای مالی آن، عدم اظهار نظر یا اظهار نظر مردود نباشد،
مطابق اظهار نظر حسابرس، از سیستم اطلاعات حسابداری (از جمله حسابداری مالی و حسابداری بهای تمام شده) مطلوب و متناسب با فعالیت خود و شرایط پذیرش در فرابورس جهت افشاء مناسب اطلاعات برخوردار باشد،
در دوره/ سال مالی منتهی به پذیرش سودآور بوده و همچنین چشمانداز روشنی از تداوم سودآوری و فعالیت شرکت و صنعت مربوطه وجود داشته باشد،
براساس آخرین صورتهای مالی سالانۀ حسابرسی شده، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل داراییهای آن حداقل ۱۵ درصد باشد،
دعاوی دارای اثر با اهمیت بر صورتهای مالی، له یا علیه شرکت وجود نداشته باشد،
آخرین صورتهای مالی آن باید مطابق مقررات قانونی، استانداردهای حسابداری و گزارشگری مالی و آییننامهها و دستورالعملهای اجرایی ابلاغ شده توسط سازمان تهیه شده باشد. همچنین در زمان ارائۀ درخواست پذیرش و آخرین دوره/ سال مالی قبل از ارائۀ درخواست، حسابرس شرکت باید از میان حسابرسان معتمد سازمان انتخاب شده باشد،
اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل آن دارای سابقه محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی مؤثر طبق قوانین و مقررات حاکم بر بازار اوراق بهادار یا سوء شهرت حرفهای نباشند.
بازار دوم
سهام شرکتهای سهامی عام و همچنین شرکتهای سهامی خاصی که با رعایت قوانین و مقررات، همزمان با پذیرش از طریق افزایش سرمایه در حال تبدیل به سهامی عام میباشند، به شرط عرضۀ سهام ناشی از این افزایش سرمایه در فرابورس و دارابودن شرایط با ویژگیهای زیر در بازار دوم فرابورس قابل پذیرش میباشد:
نزد سازمان ثبت شده باشد،
حداقل یکسال از تأسیس آن گذشته باشد،
حداقل ۵ درصد از سهام ثبتشده آن شناور باشد،
آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل یک میلیارد ریال باشد،
در صورتی که شرکت مشمول مادۀ ۱۴۱ لایحۀ قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت باشد، به تشخیص هیئت پذیرش از برنامۀ عملیاتی مناسبی برای خروج از شمول مادۀ یادشده برخوردار باشد.
دعاوی دارای اثر با اهمیت بر صورتهای مالی، له یا علیه شرکت وجود نداشته باشد،
آخرین صورتهای مالی آن باید مطابق مقررات قانونی، استانداردهای حسابداری و گزارشگری مالی و آییننامهها و دستورالعملهای اجرایی ابلاغ شده توسط سازمان تهیه شده باشد.
در صورتی که حسابرس شرکت از بین مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان انتخاب نشده باشد، باید در اولین مجمع عمومی بعد از ثبت نزد سازمان، حسابرس خود را از میان مؤسسات حسابرسی معتمد سازمان انتخاب نماید.
اظهار نظر حسابرس در خصوص آخرین صورتهای مالی حسابرسی شده، «مردود» یا «عدم اظهار نظر» نباشد.
اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت دارای سابقه محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی مؤثر طبق قوانین و مقررات حاکم بر بازار اوراق بهادار یا سوء شهرت حرفهای نباشند.
مطابق اظهارنظر حسابرس، از سیستم اطلاعات حسابداری (از جمله حسابداری مالی و حسابداری بهای تمام شده) مطلوب و متناسب با فعالیت خود و شرایط پذیرش در فرابورس جهت افشاء مناسب اطلاعات برخوردار باشد.
بازار سوم
این بازار محلی ایمن˛ شفاف و سودمند برای انجام معاملات عمده اوراق بهاداری است که امکان یا شرایط پذیرش در فرابورس را ندارد. انجام پذیره نویسی انواع اوراق بهادار از جمله شرکت های سهامی عام در شرف تاسیس در این بازار از ویژگی های مهم این بازار به حساب می آید. در این بازار بلوک های سهام شرکت های سهامی(خاص ˛عام ˛ تعاونی و …..) حق تقدم خرید سهام شرکت های سهامی عام˛ سهام ناشی از افزایش سرمایه شرکت های سهامی عام˛ پذیره نویسی سهام و اوراق مشارکت˛ پذیره نویسی گواهی سپرده سرمایه گذاری بانک ها˛ املاک و مستغلات˛ امتیاز بهره برداری و حق ثبت اختراعات در قالب سهام شرکت های سهامی خاص می تواند مورد معامله قرار بگیرد.
بازار چهارم (ابزارهای نوین مالی)
انواع اوراق با درآمد تضمین شده از جمله اوراق مشارکت، گواهی سپرده بانکی˛ اوراق اجاره، مرابحه و …که در زمان پذیرش حداقل شش ماه تا سر رسید آنها باقی مانده باشد قابل پذیرش در این بازار بوده به شرطی که بعد از پذیرش، معاملات دست دوم آنها منحصرا از طریق فرابورس انجام شود.
اوراق مشارکت
با نام باشد یا براساس رویۀ اجرایی مصوب هیئت مدیرۀ فرابورس، امکان معاملۀ آنها در سامانۀ معاملاتی وجود داشته باشد.
مبلغ اوراق صادره حداقل ۱۰۰ میلیارد ریال باشد.
دارای سررسید بیش از یکسال باشد.
حداقل یک بازارگردان داشته باشد.
گواهیهای سپردۀ سرمایهگذاری
با نام باشند یا براساس رویۀ اجرایی مصوب هیئت مدیرۀ فرابورس، امکان معاملۀ آنها در سامانۀ معاملاتی وجود داشته باشد.
مبلغ اوراق صادره حداقل ۱۰۰ میلیارد ریال باشد.
در زمان پذیرش، حداقل ۶ ماه تا سررسید گواهیها باقی مانده باشد.
پرداخت اصل و سود علیالحساب گواهیها توسط بانک عامل تعهد و تضمین شده باشد.
بعد از پذیرش، معاملات دست دوم گواهیها منحصراً از طریق فرابورس انجام شود.
گواهیها با رعایت مقررات دستورالعمل اجرایی انتشار گواهی سپردۀ سرمایهگذاری، توسط بانک عامل صادر شده باشد.
انواع صکوک
با نام باشند یا براساس رویۀ اجرایی مصوب هیئت مدیرۀ فرابورس، امکان معاملۀ آنها در سامانۀ معاملاتی وجود داشته باشد.
مبلغ اوراق صادره حداقل ۱۰۰ میلیارد ریال باشد.
در زمان پذیرش، حداقل ۶ ماه تا سررسید این اوراق باقی مانده باشد.
حداقل یک بازارگردان داشته باشند.
گواهیهای سرمایهگذاری صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله
گواهیهای سرمایهگذاری نزد سازمان ثبت شده باشند،
حداقل سرمایۀ صندوق ۵۰ میلیارد ریال باشد،
با نام باشد.
گواهیهای سرمایهگذاری زمین و ساختمان
گواهیهای سرمایهگذاری نزد سازمان ثبت شده باشند،
حداقل سرمایۀ صندوق ۱۰۰ میلیارد ریال باشد،
با نام باشد.
بازار پایه:سهام شرکتهای سهامی عام ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار و همچنین سایر ابزارهای مالی که توسط شوری عالی بورس و اوراق بهادار ا قابل نقل و انتقال شناخته شدهاند، در صورتی که در بورس اوراق بهادار یا فرابورس پذیرفته نشده باشند، قابل نقل و انتقال در بازار پایه میباشند.